قالب بندی دیوار یک طرفه
برای مونتاژ یک دیوار یک طرفه، بعد از دوختن پانل های قالب بتن یک ردیف به وسیله پین و گوه، به منظور در یک راستا قرار دادن پانل های قالب بتن و ایجاد مقاومت بیشتر در مقابل فشار جانبی بتن، از لوله داربستی به عنوان پشت بند افقی استفاده می شود.
این لوله ها با گیره متوسط به پانل های قالب فلزی بتن متصل می شوند. این گیره، لوله و دو پانل قالب فلزی بتن مجاور هم را به طور همزمان و محکم نگه می دارد و باعث می شود که در اثر حمل و نقل قالب های فلزی بتن به صورت یکپارچه، این قطعات از هم جدا نشوند.
برای در یک راستا قرار دادن پانل های قالب فلزی بتن از نظر عمودی یا شاقول کردن آن ها، می توان از یک ردیف لوله دیگر در راستای عمود بر این لوله ها نیز استفاده کرد. برای اتصال این لوله ها می توان از گیره دولوله یا گیره بلند استفاده کرد.
در ضمن می توان به جای لوله داربستی از قوطی، ناودانی یا تیرآهن نیز استفاده کرد که با گیره بلند قابل اتصال هستند. با اضافه کردن تعدادی سولجر به جای لوله های عمودی، می توان قطعات بزرگی از قالب فلزی بتن را مونتاژ کرده و با جرثقیل به راحتی جابجا نمود.
برای اجرای سازه های سنگین و مرتفع و نیز در موارد تکراری که باز و بسته کردن قالب بتن وقت گیر است، از این روش برای ساختن پانل یکپارچه استفاده می شود. این امر باعث افزایش سرعت قالب بندی بتن و در نتیجه صرفه جویی در زمان، کاهش قابل توجه استهلاک پانل های قالب بتن کوچکتر و همچنین پایین آمدن هزینه دستمزد و نصب قالب فلزی بتن به ویژه در ارتفاع می شود.
تجهیزات قالب بندی دیوار برشی یک طرفه
تجهیزات مورد نیاز: پانل ها ی قالب بتن , پین و گوه (یا کلمپس), لوله داربستی (یا ناودانی) , گیره متوسط (گیره دولوله و بلند), سولجر, بولت عصایی , بولت تمام رزوه , واشر کاس, مهره بولت (خروسکی)
قالب بندی دیوار دوطرفه
در قالب بندی دیوار بتنی پانل های قالب فلزی بتن پس از اتصال توسط پین و گوه یا کلمپس و نصب پشت بندها به صورت دو طرفه اجرا می شوند. بلت ها جهت مهار فشار جانبی بتن از قالب فلزی بتن سوراخ دار عبور کرده و توسط واشرها (واشر کاس) و مهره بولت ها (خروسکی)، پشت سولجرها بسته می شوند.
در اجرای دیوار های مخازن و استخرها که باید آب بند باشند، از میان بلت های آب بند چدنی یا میان بولت آب بند فنری به جای بلت ها استفاده می شود. دیوارهای دو طرفه بتنی را به راحتی می توان در ارتفاعات بلند با کمک براکت، پاگرد بتن ریزی و داربست آویز اجرا نمود.
قالب بندی دیوارهای بتنی
الف) روش معمولی :
دو نمونه از قالببندی دیوارهای بتنی به طریق معمولی وجود دارد. قسمت اصلی قالب بتن (سطوحی که مستقیماً با بتن در تماس است) از صفحات چوبی و یا از تختههای چوبی ساخته میشود. برای استحکام قالب و جلوگیری از باز شدن آن هنگام بتنریزی و حفظ فاصلة بین دو دیواره قالب بستهای مخصوصی را به کار میبرند. برای نصب بستها یا دو عدد چهارتراش، که به فاصله معینی از هم به صورت افقی قرار میگیرند و یا یک چهارتراش به کار میبرند. در حالت اخیر باید برای عبور میلههای بستها چهارتراشها را در محلهای لازم سوراخ کرد.
برای جلوگیری از فشار بتن روی مجموعه قالب بتن در هنگام بتنریزی، و همچنین پایداری قالب، تیرهای چوبی که به آنها دستک گفته میشود و یک سر آن بر روی زمین محکم شده و سر دیگر آن را به قالب محکم کردهاند، به کار میبرند. پارهای از انواع مختلف بستها وجود دارند. بستها ممکن است همراه با صفحه فلزی نیرو پخشکن، نظیر واشر باشند به طوری که بتوان فاصلة دو دیواره قالب را تا موقع بتنریزی به اندازه لازم حفظ کرد. به طور کلی بستها ممکن است شامل یک میله سادهای که دو سر آن و یا گاهی فقط یک سر آن، پیچ شده است باشد که در این صورت یا میله را پس از بتنریزی در بتن گذاشته و پس از باز کردن قالب قسمتهای اضافی که بیرون مانده است را قطع میکنند و یا پس از گرفتن بتن و قبل از سخت شدن آن را بیرون میکشند و یا به صورت دو پوستهای است که امکان جدا کردن میله از داخل پوسته وجود دارد.
در قالببندی گوشهها و پایهها باید دقت کافی مبذول داشت و با پشتبندهای اضافی آنها را تقویت کرد.
ب) روش بالارو :
از جمله محسنات این روش قالببندی که برای دیوارهای نسبتاً بلند استفاده میشود تعداد دفعات بیشتر استفاده از قالب و سرعت عمل بیشتر آن است. در اولین دفعه استفاده از قالب دو دیواره قالب با تکیه به پاخور بتنی (رامکا) به صورت معکوس قرار میگیرد. پس از ریختن بتن و سخت شدن آن، قسمتهای داخلی قالب را تا حد نهایی بتن ریخته شده بالا میبرند و پس از محکم کردن آن قسمت دوم دیوار را بتن ریزی میکنند. پس از سخت شدن بتن، قالب را باز کرده و نظیر دفعه اول عمل میکنند. عمل قالببندی و بتن ریزی را به همین ترتیب تا انتهای کار و اتمام بتنریزی دیوار ادامه میدهند.
ج) روش لغزنده :
در این روش قالب بتن را به صورت پیوسته و پس از هر مرتبه بتنریزی به کمک جکهای هیدرولیکی و در حالی که دو جداره قالب به بتن ریخته شده قبلی چسبیده است به سمت بالا میکشند. این روش برای ساختن سازههایی نظیر منابع آب، هسته مرکزی ساختمانهای چند طبقه و یا سیلوها روش مناسبی است.
از آنجایی که روش لغزنده به صورت پیوسته انجام میشود برای استفاده هر چه بهتر و اقتصادیتر از قالب و جلوگیری از وقفه کار نیاز به برنامه ریزی دقیق و آماده کردن وسایل و امکانات لازم نظیر، تعیین ساعات کار کارگران در مراحل مختلف، فراهم کردن نور مصنوعی کافی برای کار در شب و تهیه و حمل و ریختن به موقع بتن دارد.
فرم معماری و طرح سازهای که قرار است با استفاده از قالبهای لغزنده بتنریزی کرد باید مناسب برای این سیستم قالببندی باشد. معمولاً نکته اصلی در این مورد یکنواختی ضخامت دیوار با حداقل حفرهها و سوراخ در بدنه آن با ارتفاعی حداقل برابر ۲۰ متر است.
قسمتهای اصلی یک قالب لغزنده عبارتند از:
دیوارههای قالب :
دیوارههای قالب باید به اندازه کافی محکم و مقاوم باشند. جنس این دیوارهها ممکن است چوبی و یا فلزی باشند. قالبهای فلزی به مراتب سنگینتر از قالبهای چوبیاند ولی در عوض استحکام بیشتری داشته و تعداد دفعات استفاده از آنها بیشتر است. تعمیرات و یا تغییرات احتمالی قالبهای فلزی نیز نسبت به قالبهای چوبی دشوارتر است در عوض تمیز کردن آنها آسانتر و نمای بتن پس از باز کردن قالب صافتر است.
طوقهها :
این طوقهها برای نگهداری سکوی کار و انتقال آن و همچنین نگهداری و تحمل وزن قالب و کابل جک در نظر گرفته میشوند. طوقهها معمولاً فلزی و به صورت پروفیلهایی مناسب طرح و در نظر گرفته میشوند
سکوی کار :
معمولاً سه سطح کار در نظر میگیرند. یکی که بالاتر از طوقهها و در ارتفاعی در حدود دو متر و بالاتر از انتهای دیوار قرار گرفته و برای استفاده از بستهای فلزی ثابتکننده به کار میروند. دیگری سکویی است که در بالای کف و همتراز بالای قالب قرار میگیرد و برای قرار دادن ظرف بتن و انبار کردن مصالح و وسایل تراز کردن و همچنین وسایل کنترل جک مورد استفاده قرار میگیرد و بالاخره سومین سکو به صورت چوببست آویزان و یا یکسره که معمولاً در دو طرف دیوار قرار گرفته و برای دسترسی به نمای قسمتی از دیوار، که به تازگی قالب آن را باز کرده و ترمیم احتمالی آن، مورد استفاده قرار میگیرد.
جک های هیدرولیکی :
جک های هیدرولیکی مورد استفاده معمولا با ظرفیت خود نظیر جکهای سه تنی یا شش تنی مشخص می شوند